Trichotillomania (TTM) là gì

Chuyên mục: Chuyên đề, Nhận diện các rối nhiễu tâm lý, Stress, Tham vấn qua thư, Trẻ em & Vị thành niên

chẩn đoán Điều trị nhổ tóc/nhựt tóc tâm thể

(Trichotillomania tạm dịch là hội chứng nhổ/nhựt tóc)

Trichotillomania là gì?

Trichotillomania (TTM), còn được gọi là rối loạn giật tóc, là tình trạng mà người bị mắc rối loạn liên tục kéo, xoắn hoặc ngắt tóc từ bất kỳ bộ phận nào của cơ thể không vì lý do thẩm mỹ.

Những người mắc chứng rối loạn cảm xúc sẽ nhổ tóc cũng như lông mi, lông mày và/hoặc lông trên các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như vùng dưới cánh tay, mu, cằm, ngực hoặc chân. Họ có thể nhổ tóc cố ý hoặc vô thức.

Trichotillomania được phân loại trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê gần đây nhất về Rối loạn tâm thần (DSM-5) là một rối loạn phổ ám ảnh cưỡng chế.

Các triệu chứng

Theo Tổ chức TLC về các hành vi lặp lại tập trung vào cơ thể, chứng rối loạn cảm xúc có thể xuất hiện và biến mất, dừng lại trong vài ngày hoặc thậm chí vài tháng trước khi tái phát. Hành vi giật tóc thậm chí hiếm khi được báo cáo là xảy ra trong khi ngủ.

Mặc dù trichotillomania có thể biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào từng người, nhưng nó thường có năm đặc điểm riêng biệt:

Nhổ tóc tái diễn của một người dẫn đến rụng tóc đáng kể
Cảm giác căng thẳng gia tăng ngay lập tức trước khi nhổ tóc hoặc khi cố gắng chống lại hành vi
Vui mừng, hài lòng hoặc thoải mái/nhẹ nhõm khi nhổ tóc
Sự xáo trộn không được giải thích tốt hơn bởi một rối loạn tâm thần khác và không phải do một tình trạng y tế chung như rụng tóc từng mảng
Sự xáo trộn gây ra đau khổ hoặc suy giảm nghiêm trọng về mặt lâm sàng trong các lĩnh vực hoạt động xã hội, nghề nghiệp hoặc quan trọng khác

Các nghi thức và khuôn mẫu hành vi sau đây thường diễn ra trước khi kéo:

Chải tóc
Cảm nhận từng sợi lông
Giật tóc
Tìm kiếm trực quan da đầu và chân tóc

Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro

Trong khi không ai biết chắc chắn điều gì gây ra chứng rối loạn nhịp tim, các lực sinh học cũng như các thành phần hành vi, học tập và tâm lý được cho là có vai trò nhất định.

Trichotillomania là một bệnh tương đối hiếm, ảnh hưởng từ 1-2% dân số. Bất kỳ ai và với bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể bị Trichotillomania tuy nhiên, nó dường như phổ biến hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên so với người lớn, và tính riêng chỉ ở lứa tuổi trưởng thành thì có khoảng 90% số người mắc bệnh này là nữ.

Lịch sử gia đình

Có một thành viên trong gia đình hoặc người thân mắc chứng rối loạn sinh dục làm tăng nguy cơ mắc bệnh, điều này cho thấy có thể có một thành phần di truyền nào đó đối với tình trạng này. Một nghiên cứu về cặp song sinh đưa ra ước tính hệ số di truyền là 76,2%, cho thấy rằng di truyền đóng một vai trò quan trọng.

Điều kiện đi kèm

Trichotillomania thường đi kèm với các rối loạn tâm thần khác, bao gồm:

Rối loạn trầm cảm
Rối loạn bóc da
Hội chứng Tourette
Các rối loạn ám ảnh cưỡng chế khác

Chẩn đoán

Vì trichotillomania có thể giống các tình trạng y tế khác liên quan đến rụng tóc như rụng tóc từng mảng, để chẩn đoán trichotillomania người ta thường phải đánh giá cả về da liễu và tâm thần. Chẩn đoán có thể phức tạp vì bản thân chứng rụng tóc từng mảng đôi khi có thể gây ra chứng rối loạn nhịp tim.

“Ở cả thanh thiếu niên và người lớn, chẩn đoán chứng rối loạn cảm xúc do trichotillomania có thể bị cản trở hơn nữa do người đó không muốn tiết lộ hành vi nhổ tóc của họ.”

Trẻ nhỏ

Ở trẻ rất nhỏ, chứng rối loạn cảm giác buồn nôn được so sánh với các thói quen khác như mút ngón tay cái hoặc cắn móng tay. Trẻ nhỏ hơn 5 tuổi thường vô tình nhổ tóc. Cũng giống như cách mà hầu hết trẻ em ngừng hành động tự nhiên mút ngón tay cái, thì phần lớn trẻ em bắt đầu thay thế việc mút bằng nhổ tóc.

Vị thành niên và thanh niên

Trichotillomania thường bắt đầu từ 9 đến 13. Điều thú vị là phần lớn (70% đến 90%) những người bị ảnh hưởng bởi trichotillomania ở độ tuổi này là nữ. Trong số những người ở nhóm tuổi này, chứng rối loạn cảm xúc tự nhiên có xu hướng mãn tính.

Ngoài ra, những người này thường có các hành vi thay thế có thể như việc liên quan đến việc nhổ tóc, chẳng hạn như nhai hoặc liếm môi, hoặc thậm chí là ăn tóc. Khoảng 1% đến 3% số người trong độ tuổi đại học ở Hoa Kỳ mắc chứng rối loạn cảm xúc.

Sự đối xử

Điều trị trichotillomania thường không cần thiết đối với trẻ rất nhỏ vì chúng thường lớn lên. Tuy nhiên, đối với những người mắc chứng trichotillomania khởi phát ở tuổi vị thành niên, việc điều trị có thể là cần thiết, đặc biệt nếu nghi ngờ người đó cũng đang tiêu thụ tóc kéo, có thể gây tắc nghẽn nguy hiểm trong hệ tiêu hóa.

Tâm lý trị liệu

Các kỹ thuật nhận thức hành vi đã chứng minh một số hiệu quả trong việc điều trị chứng rối loạn nhịp tim. Nổi bật trong số này là liệu pháp đảo ngược thói quen, nhằm giúp mọi người phát triển các kỹ năng để giảm các hành vi có hại của họ, bao gồm:

Tự giám sát (đào tạo nâng cao nhận thức)
Xác định các yếu tố kích hoạt hành vi
Sửa đổi môi trường để giảm khả năng xảy ra hành vi nhựt
Xác định hành vi thay thế không tương thích với hành vi nhổ tóc

Thuốc

Hiện tại, có ít bằng chứng cho thấy các loại thuốc như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) luôn có hiệu quả nhất quán trong điều trị chứng trichotillomania, vì vậy FDA đã không chấp thuận bất kỳ loại thuốc nào để điều trị cụ thể tình trạng này. Tuy nhiên, một số loại thuốc đã được thử, đặc biệt nếu có các triệu chứng tâm trạng, lo lắng hoặc ám ảnh cưỡng chế cùng xảy ra. Bao gồm các:

Anafranil (clomipramine)
Depakote (valproate)
Lithobid, Eskalith (lithium cacbonat)
Luvox (fluvoxamine)
Paxil (paroxetine)
Prozac (fluoxetine)
Zoloft (sertraline)
Naltrexone
Thuốc an thần kinh

Đương đầu

Mặc dù cách tốt nhất để đối phó với chứng rối loạn nhịp tim sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, nhưng có một số chiến lược mà bạn hay con bạn nên thử:

Tìm một thói quen thay thế lành mạnh. Hãy thử bóp một quả bóng căng thẳng, tập trung xử lý đồ vật có nhiều bộ phận hay có thể vẽ hoặc hỏi chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn cho một số ý tưởng khác.
Thực hành các kỹ thuật thư giãn. Do trichotillomania thường đi kèm với các bệnh tâm thần khác, nên học và thực hành các kỹ thuật thư giãn bao gồm thở sâu, thiền chánh niệm và thư giãn dần dần sẽ rất hữu ích.
Lập biểu đồ. Mỗi ngày bạn có thể hạn chế việc nhổ tóc bằng cách đánh dấu hoặc có thể thay thế bằng những sticker để dễ nhận ra hành vi và tự thưởng cho mình điều gì đó sau một thời gian cố gắng. Hãy thử treo biểu đồ trong phòng nơi bạn có xu hướng nhổ tóc.
Tìm kiếm sự hỗ trợ. Trò chuyện với những người hiểu bạn đã và đang trải qua luôn là giải pháp hữu ích. TLC Foundation cung cấp nhiều nhóm hỗ trợ trực tuyến cũng như hangout cộng đồng hàng tuần trên Zoom.

———————

>>Tác giả: Owen Kelly, PhD

>> Nguồn: What Is Trichotillomania (TTM)?>> Theo Verywellmind.com